Kiedyś uważano, że mutyzm wybiórczy nie może współwystępować ze spektrum autyzmu. Na szczęście mit ten został już obalony i coraz częściej zdarzają się w Polsce podwójne diagnozy – spektrum autyzmu i mutyzmu wybiórczego. I bardzo dobrze! Dzięki temu coraz więcej dzieci jest w stanie uzyskać wsparcie na miarę ich potrzeb.
Spektrum autyzmu, podobnie trochę do wysokiej wrażliwości, wiąże się z inaczej niż u osób neurotypowych (tak nazywa się osoby, które rozwijają się w normie rozwojowej), działającym układem nerwowym. Nie “leczy się” go, nie jest on zaburzeniem (choć kiedyś tak go nazywano, dziś mocno się od tego odchodzi). Spektrum autyzmu jest alternatywną ścieżką rozwoju danego człowieka, w której się rodzi i pozostaje przez całe swoje życie. Stąd jego objawy, w przeciwieństwie do objawów mutyzmu wybiórczego, nie pojawiają się jedynie w niektórych okolicznościach, ale przez cały czas.
Dzieci w spektrum autyzmu odbierają nasz świat trochę inaczej niż większość ludzi. Nierzadko borykają się z licznymi nadwrażliwościami sensorycznymi i potrzebują dodatkowego wsparcia w zrozumieniu jak działa, skomplikowany dla nich, świat emocji i interakcji społecznych. Wszystko to powoduje, że osoby w spektrum, podobnie jak osoby wysoko wrażliwe, a nawet bardziej niż one, są silnie narażone na występowanie zaburzeń lękowych. Jest to zjawisko tak powszechne, że objawy lęku są wręcz “sklejane” z objawami spektrum autyzmu, a przez to bywają mylone i często komplikują diagnozę. I dokładnie tak jest w przypadku mutyzmu wybiórczego, szczególnie w przypadku dziewczynek. Najnowsze badania mówią o tym, że spektrum autyzmu może objawiać się w drastycznie inny sposób u chłopców i u dziewczynek, czego nie biorą pod uwagę obecne kryteria diagnostyczne, stworze jedynie na podstawie obserwacji chłopców. Jeśli interesuje Cię ten temat, polecam Ci gorąco wszelkie materiały wydane przez Fundację Dziewczyny w Spektrum.
To, co chciałabym byś zapamiętała/zapamiętał na tę chwilę, to fakt, że diagnoza spektrum autyzmu może występować wspólnie z diagnozą mutyzmu wybiórczego i nie wykluczają się one wzajemnie. A ponieważ na temat spektrum krąży co najmniej tyle samo mitów co na temat mutyzmu wybiórczego, w przypadku trudności w rozróżnieniu objawów lub podejrzeniu ich współwystępowania, koniecznie szukaj wsparcia kogoś, kto posiada aktualną wiedzę w tym temacie. Ma to szczególne znaczenie w przypadku dziewczynek, u których, znacznie częściej niż u chłopców, diagnozy spektrum autyzmu i mutyzmu wybiórczego bywają mylone lub stawiana jest tylko jedna z nich, pomimo występowania obu trudności.
W razie potrzeby listę miejsc uwzględniających, podczas diagnozy, kobiecy aspekt spektrum autyzmu znajdziesz tutaj.